Wyrażenia takie jak narzędzia controllingu operacyjnego czy też narzędzia controllingu strategicznego, które są zresztą w pewnym stopniu pokrewne, robią ostatnimi czasy zawrotną karierę. Co oznaczają i o jakich narzędziach mówią? Czym są narzędzia controllingu personalnego albo narzędzia controllingu finansowego? Zanim odpowiemy na te pytania, wyjaśnijmy w ogóle znaczenie słowa „Controlling”. Na marginesie warto powiedzieć, że ów ”Controlling” wykładany jest na uczelniach wyższych oraz że powstają szkoły mu dedykowane. Coś jest więc na rzeczy i „Controlling” powinien być traktowany z należną mu powagą. Ogólnie należy przyjąć, że słowo „Controlling” oznacza właśnie narzędzia diagnostyczne procesu planowania, koordynowania, a także kontroli ( dlatego też właśnie to słowo, Controlling, które oznacza w czasowniku języka angielskiego kontrolowanie, sprawdzanie) przebiegu procesów ekonomicznych po to, by utrzymać wybraną organizację na drodze prowadzącej do osiągnięcia jakichś wyznaczonych celów.
Poczytaj: Jak zrobić inwentaryzację?
Skoro już wiemy, co oznacza słowo „Controlling” w odniesieniu do przedsiębiorstwa, firmy, prześledźmy teraz narzędzia controllingu operacyjnego. Controlling operacyjny ma za zadanie regulować wszystkie ukryte, wewnętrzne procesy potrzebne do kontroli oraz sterowania zyskiem przedsiębiorstwa w dość krótkim czasie. Takie decyzje dotyczą działalności przedsiębiorstwa, a do głównych zadań controllingu operacyjnego należą: kontrola rentowności, planowanie płynności, poprawa wykorzystania zasobów już istniejących, sterowanie wynikiem. Narzędzia controllingu operacyjnego potrzebne są po to, by możliwe było przekształcenie najważniejszych planów strategicznych w plany operacyjne. Narzędzia controllingu operacyjnego to system sprawozdawczości wewnętrznej, kontrola budżetowa, planowanie operacyjne, czyli po prostu budżetowanie. Controlling operacyjny może być stosowany w oparciu o działające w przedsiębiorstwach programy kadrowe, które pozwalają na stworzenie jednego środowiska informatycznego, dzięki któremu możliwe jest objęcie zarządzania nad całością firmy. Takim programem jest na przykład enova365. Jest to oprogramowanie typu ERP, co oznacza, że integruje ogromną ilość procesów w firmie w jeden system, które jest dostępny dla każdego pracownika. Pracownik dzięki dostępowi do Internetu może połączyć się z systemem poprzez chmurę, a wszystkie zmiany są wprowadzane w czasie rzeczywistym. Oprogramowanie enova365 pozwala na połączenie w jeden system działu kadr, księgowości, marketingu, sprzedaży, dystrybucji, logistyki oraz wielu innych oddziałów decydujących o poprawnej pracy przedsiębiorstwa.
Zobacz także: MikroGratyfikant - opis programu
W obrębie controllingu strategicznego podejmowane są decyzje dotyczące spraw, które dotyczą tego, co dane przedsiębiorstwo może zrobić, co powinno zrobić, ażeby określone cele mogło osiągnąć. Narzędzia controllingu strategicznego to przede wszystkim monitorowanie oraz analiza, a także ocena procesów dokonywane po to, by mogły one zostać odpowiednio pokierowane. Controlling strategiczny określa szanse oraz zagrożenia, jakie są generowane przez otoczenie i konfrontuje je ze słabymi oraz mocnymi stronami firmy.
Controlling personalny stosowany jest po to, by uzyskać jak najlepsze wyniki na polu wykorzystania pracowników. Oczywiście narzędzia controllingu personalnego mają posłużyć do ukształtowania pracowników w taki sposób, by przedsiębiorstwo mogło czerpać maksymalne korzyści. Personel jest więc traktowany tutaj jako istotny składnik bogactwa danej firmy, a także jako źródło konkurencyjności przedsiębiorstwa. Narzędzia controllingu personalnego stosowane są też przy założeniu, iż pracownicy nie są tylko źródłem kosztów ale, przeciwnie, są skarbnicą, z której firma może korzystać na swój sposób. Controlling personalny jest stosowany w planowaniu kadr i motywowaniu oraz ocenianiu pracowników.
Kolejny rodzaj controllingu, czyli controlling finansowy, ma zapewnić przedsiębiorstwu płynność finansową przy wypełnieniu płatniczych zobowiązań. Narzędzia controllingu finansowego potrzebne są do tego, by możliwe było stworzenie instrumentów do planowania oraz stawiania celów, a także by można było łatwo i skutecznie sterować siłą dochodową danej firmy. Narzędzia controllingu finansowego służą do zapewniania stałej zdolności płatniczej, likwidowania napięć, jaki mogą występować pomiędzy płynnością finansową a rentownością, są też potrzebne do określania zapotrzebowania, kapitału, źródeł pokrycia z uwzględnieniem ryzyka oraz kosztów, jakie może ponieść przedsiębiorstwo.
Ogólnie można przyjąć, że narzędzia controllingu w przedsiębiorstwie służą wybranym celom, do których na pewno trzeba zaliczyć poprawę rentowności i płynności finansowej. Oczywiście narzędzia controllingu w przedsiębiorstwie mają doprowadzić do podniesienia efektywności w realizacji zadań przedsiębiorstwa i jego skuteczności, do minimalizacji kosztów prowadzonej działalności, również do podniesienia jakości produktów i usług. Narzędzia controllingu w przedsiębiorstwie powinny doprowadzić do usprawnienia organizacji pracy, spowodować, że przedsiębiorstwo osiągnie znaczny postęp w obszarze etyki oraz ekologii.