Mimo że każdy umiałby scharakteryzować, czym jest faktura, mało kto zdaje sobie sprawę, co dokładnie reguluje ten typ porozumienia. Zatem czy faktura jest umową? Czy można wystawić fakturę bez umowy? Czy prawo traktuje fakturę jako dowód sprzedaży? Tego wszystkiego dowiesz się z naszego artykułu! Zapraszamy do lektury.

Zobacz: MPP na fakturze

Czy faktura jest umową? Jak rozumieć to pojęcie?

Według definicji faktura jest dokumentem sprzedażowym, którego generowanie ma na celu potwierdzenie transakcji, z podziałem na strony. Prawnie faktura może być wystawiana w formie elektronicznej i papierowej. Z założenia faktura musi być wystawiona w co najmniej dwóch egzemplarzach, które otrzymują strony. Niezależnie od typu jej utworzenie, dokument powoduje obowiązek podatkowy. Aby była zatwierdzona w obiegu księgowym, musi zawierać takie informacje jak dane identyfikujące, dane sprzedawcy i nabywcy, charakterystykę przedmiotu sprzedaży produktu lub usługi, stosowne rabaty, czy sumę ujętą ogółem. Nie ulega wątpliwości, że reguluje ona relacje sprzedawcy z nabywcą, ale czy faktura jest umową?

Okazuje się, że jako dokument rozrachunkowy nie może być interpretowany jako dowód wykonania umowy. Faktura mówi jedynie o tym, że wystawca złożył oświadczenie o danej treści. Co więcej, sama faktura nie stanowi dowodu, że kontrahent zapisany w dokumencie wykonał świadczenie na rzecz wystawiającego. Na pytanie, czy faktura jest umową, należy odpowiedzieć przecząco. Stanowi ona dokument rozrachunkowy, który nie określa czy przedmiot umowy został zrealizowany, a nawet, czy podjęto czynności zmierzające do spełnienia tego świadczenia. 

Przeczytaj również: Numer BDO na fakturze

Faktura bez umowy - z czym się wiąże?

Niekiedy zdarza się, że podczas transakcji obie strony rezygnują z umowy lub nie mają świadomości jej zawierania. Jeśli kontrahent przeleje pieniądze, wówczas proces sprzedaży przebiega bez zarzutu i temat można uważać za zamknięty. Faktura bez umowy ma natomiast swoje negatywne następstwa, jeśli jedna ze stron nie chce się wywiązać z finansowego zobowiązania. Wówczas pojawia się duży problem i konieczność wyegzekwowania środków od odbiorcy.

Faktura jako dowód nie jest w tym momencie mocny argumentem w ręku wystawiającego, ponieważ nieuczciwi wspólnicy powołują się na nielegalne faktury VAT, wystawione bez jakiejkolwiek podstawy prawnej. Wykonanie usługi bez umowy, ale z fakturą może wiązać się z domaganiem się zapłaty na mocy uregulowań Kodeksu Cywilnego. Także umowa ustna jest wystarczająca do wystawienia faktury VAT, choć tutaj ciężko określić rzeczywisty przebieg rozmowy pomiędzy stronami. 

Wykonanie usługi bez umowy - jak je udowodnić?

Faktura bez umowy może okazać się mało wiarogodna jeśli chcemy odzyskać należność na drodze sądowej. Wykonanie usługi bez umowy jest nierozsądne, ale jeśli do niego dojdzie i pojawi się problem z wyegzekwowaniem płatności, warto podjąć odpowiednie kroki prawne i walczyć o odzyskanie kwoty transakcji. Aby udowodnić w sądzie, że zlecenie zostało rzeczywiście wykonane, należy przedstawić dowody, takie jak zeznania świadków, maile, wiadomości SMS, nagrania rozmów telefonicznych, nagrania pobrane z monitoringu, zdjęcia przedstawiające przebieg zleceń, pokwitowania z usług (np. fakturę jako dowód), pisma czy wiadomości innego typu. Wszelkie dowody mogą być pomocne w sprawie, więc w razie komplikacji warto zbierać materiały, które mogą być decydujące. Nawet nieistotne z pozoru dokumenty mogą w sprawie przeważyć szalę na stronę wystawiającego. 

Pamiętajmy jednak, że najlepiej w ogóle nie dopuścić do nerwowych sytuacji i zawsze móc wykazać się odpowiednim pismem. Wykonanie usługi bez umowy stanowczo odradzamy, nawet w sytuacji, w której partnerzy biznesowi znają się od wielu lat i nigdy nie było między nimi konfliktów związanych z brakiem opłaty za fakturę. Sprawdza się tu powiedzenie, że przezorny zawsze ubezpieczony. Warto mieć na względzie wszelkie aspekty prawne i stosować sprawdzone systemy dla firm do działań księgowych.