Podatek dochodowy to obowiązkowe świadczenie na rzecz Państwa, które muszą płacić zarówno osoby fizyczne, jak i prawne. Oznaczony jest jako PIT (podatek od osób fizycznych) oraz CIT (podatek od osób prawnych). W zależności od deklaracji, świadczenie to należy opłacać co miesiąc lub co kwartał. Osoby rozliczające się z fiskusem miesięcznie, powinny płacić podatek dochodowy do 20-tego dnia każdego miesiąca, osoby rozliczające się kwartalnie, do 20-tego dnia następnego miesiąca, zakończonego kwartału, tj. do 20-tego kwietnia, lipca, października i stycznia.
Obecna kwota, która jest wolna od podatku dochodowego to 8 tysięcy złotych, ale dotyczy ona tylko osób składających w Urzędzie Skarbowym PIT-36 oraz PIT-37. Niestety, nie jest to wartość miesięczna czy kwartalna, a roczna. Oznacza to, że podatnik, który nie chce płacić podatku dochodowego, nie może w ciągu roku zarobić więcej niż 8 tysięcy złotych. Granica ta, jest łączną kwotą uzyskaną ze wszystkich umów podatnika, tj. umowy o pracę, zlecenie czy o dzieło, jak również z tytułu takich świadczeń jak renta i emerytura.
Prowadzenie księgowości nie jest łatwe, tym bardziej dla początkującego przedsiębiorcy. Poruszanie się w gąszczu ustaw i rozporządzeń, pamiętanie, co i jak trzeba zaksięgować, niejednego przyprawia o ból głowy. Większość przekazuje tą czynność zawodowym księgowym lub do biura rachunkowego. Jednak każdy właściciel firmy powinien znać choć podstawowe przepisy i wiedzieć jak zaksięgować podatek dochodowy od osób fizycznych.
Księgowanie podatku od osób fizycznych i potocznie mówiąc wrzucenie go w koszty prowadzenia działalności jest podstawowym błędem przedsiębiorcy, gdyż jego dochód brutto jest dochodem netto. Aczkolwiek, jeśli opłaci on daninę z konta firmowego, może ją wykazać w PKPiR jako -Wn konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” -Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy”. Reguluje to art. 3 ust.1 oraz art.24 ust.1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W odróżnieniu od przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze, właściciele spółek mają prawo zaksięgować podatek dochodowy od osób prawnych. Dokonuje się tego na koncie 870 zwanym podatkiem dochodowym zapisując -Wn konto 870 -Ma konto 220-2 „Rozrachunki z Urzędem Skarbowym (Aktywno-pasywne)”.
Istotne jest to, że obowiązkiem osób prawnych jest regularne wpłacanie miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy. Reguluje to art. 25 ust.1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych „Podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 1b, 2a, 3-6a, art. 21, art. 22 i art. 24a, są obowiązani wpłacać na rachunek urzędu skarbowego zaliczki miesięczne w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące” oraz ust. 1b „ Podatnicy rozpoczynający działalność, w pierwszym roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 1c, oraz mali podatnicy, mogą wpłacać zaliczki kwartalne w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie kwartały. Przez kwartał rozumie się kwartał roku kalendarzowego”. Księgowanie zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych będzie zatem wyglądać następująco: -Wn konto 87 „Podatek dochodowy od osób prawnych” -Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”. W momencie kiedy danina zostanie zapłacona, to pod datą tej czynności należy zastosować zapis: -Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” -Ma konto 13-0 „Rachunek bieżący”.
Przy tworzeniu deklaracji PIT, dotyczących podatku od osób fizycznych, początkującym przedsiębiorcom, skutecznie pomaga program R2księga, który nie tylko dokonuje odpowiednich wyliczeń, ale też przygotowuje dokładnie uzupełnione zeznanie podatkowe.